سلسله صفویه برای نخستین بار بعد از اسلام هویت ایرانی را به صورتی نوین در کشور زنده کردند. سلسله صفویه بین سالهای 1501 تا 1736 بر ایران فرمانروایی کردند.
عدالت عزت پور پژوهشگر تاریخ در باره سلسله صفویه گفت: این دوره نسبت به دوره های تاریخی، شاخصه ها و مؤلفه هایی دارد که از هر لحاظ همچون ستاره ای در آسمان تاریخ ایران می‌درخشد و در این میان، اردبیل به عنوان خاستگاه سلسله صفویه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی اظهار کرد: سلسله صفویان در دورانی از تاریخ ایران ظهور کرد که پس از حمله اعراب مسلمان به ایران و سقوط امپراتوری ساسانی، به‌معنای واقعی کلمه، چیزی از ایرانشهری باقی نمانده و با گذشت بیش از هشت قرن، حکومت متمرکزی در ایران شکل نگرفته بود که بتواند انسجام و وحدت ایرانی را در چارچوب هویت ملی بنشاند.
به اعتقاد عزت‌پور، خاندان صفویه را می‌توان به عنوان هویت سازان ایران قلمداد کرد چرا که تاریخ پرفراز و نشیب ایران پس از اسلام، همواره دچار خلا قدرتی متمرکز بوده است تا بتواند آسایش و آرامشی نسبی را در جامعه ایرانی پدید آورد و این خلاء قدرت متمرکز، ساختار هویتی و حفظ یک هویت ملی واحد و منسجم ایرانی را با بحران و چالش جدی روبرو ساخته بود.
این پژوهشگر و نویسنده تاریخ در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: با برآمدن و ظهور خاندان صفویه، فصلی نو در تاریخ ایران شکل گرفت و نخستین فرایندهای هویت سازی و هویت یابی سیاسی و اجتماعی ایرانیان در قالب باورهای صوفیانه، اندیشه های شیعی، اندیشه های ایران شهری و اصول حکومت اسلامی شکل گرفت.
به گفته این پژوهشگر تاریخ، صفویان نخستین خاندانی هستند که پس از اسلام با پایه گذاری دولتی متمرکز و ملی در برابر امپراتوری عظیم عثمانی، هویت سیاسی و اجتماعی جدیدی را برای ایرانیان به ارمغان آوردند و اگر تشکیل سلسله صفویه نبود چیزی از ایرانشهر در برابر نفوذ و قدرت امپراتوری عثمانی و از سوی دیگر غربیانی که در پی کشف دنیای جدید بودند، باقی نمی ماند.
عزت پور ادامه داد: با توجه به خدمات ارزنده شیخ صفی الدین اردبیلی و خاندان صفویه، جای خالی روزی برای این مناسبت در تقویم رسمی کشور خالی بود که تصویب نامگذاری روز 4 مرداد به عنوان «روز ملی بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی» در شورای عالی انقلاب فرهنگی، بهترین فرصت و زمینه تکریم و قدردانی از تلاش ها و مجاهدت های هویت سازان ایرانی است و مهمتر از آن، بهترین فرصت و زمینه برای استان اردبیل تا بیش از پیش به عنوان خاستگاه هویت سازان ایرانی در آسمان تاریخ ایران بدرخشد.
