قهوه انوشه یا قهوه نوش آباد نوشیدنی سنتی شهر به همین نام در کاشان که به ثبت رسیده و طرفداران بسیاری هم دارد، این شیوه از پخت و سرو قهوه از دوره قاجار به بعد رواج داشته و بیشتر در مراسم عروسی یا عزاداری از آن استفاده می شده است. این مدل از قهوه در خیلی از جاهای ایران سرو میشود.
تاریخچه نوشیدن قهوه در ایران
تاریخچه ورود قهوه به ایران به حدود پانصد سال پیش یعنی حدود دوره صفویه باز می گردد. با ورود قهوه به ایران، قهوه نوشیدنی اصلی مردم شده و به اصطلاح قهوه خور میشوند. در دوره قاجار نیز کاکائو وارد ایران میشود. با ورود کاکائو به ایران سبک و سنت قهوه نوشی کمی عوض میشود و قهوه جایگاه بهتری پیدا می کند. تا جایی که در دربار هم قهوه محبوب تر می شود. هنوز هم اصطلاح قهوه قجری در میان ایرانیان مشهور است. در این میان قهوه انوشه یا نوش آباد از شیوه پخت مخصوص و منحصر به فردی برخوردار بوده و در سال 1397 در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران به ثبت رسیده است.
برای پخت قهوه نوش آباد زمان زیادی صرف می شود. این قهوه طعمی غلیظ و شیرین داشته و عطر گلاب، هل و دارچین از آن به مشام می رسد. این نوشیدنی منحصر به فرد در مراسم های گوناگون مانند سوگواری، اعیاد مذهبی، مجالس عروسی و شادی سرو می شود. البته در شهر نوشآباد اگر جوانی فوت کند قهوه انوشه در مراسم سرو نمی شود زیرا بر این باورند که قهوه نشاط آور و آرام بخش است و داغ جوان نباید خیلی زود از بین برود.
شیوه پخت قهوه انوشه:
قهوه انوشه در واقع شیوه ای از پخت قهوه است که در این روش عملآوری قهوه حدود ۷ ساعت زمان میبرد. ۴۰ لیتر آب را درون دیگ مسی جوش می آورند و وقتی به جوش آمد شعله را کم میکنند، سپس قهوه ترک و شکر را به اندازه مناسب به آب اضافه می کنند و باز شعله را زیاد می کنند تا به حالت جوش برسد.
این سه ترکیب حدود ۳ ساعت با هم به جوش می آید و حدود ۳ ساعت هم به آن زمان می دهند تا دم بکشد، از آنجایی که قهوه طبع سردی دارد بعد از ۳ ساعت دوم به آن پودر هل و دارچین اضافه میکنند و مجدداً یک ساعت دیگر آن را روی دم می گذارند.
با توجه به اینکه می گویند باید زهر قهوه گرفته شود معمولاً یک تکه زغال بزرگ در دیگ قهوه میاندازند تا زهر آن را بگیرند. وجه اشتراک این قهوه با قهوه عربی در طبع سرد و خشک آن است، به همین جهت طبع هر دو قهوه با دارچین گرم می شود.
چهل سال میشد که این قهوه در شهر نوشآباد به دلایلی مانند روش پخت سخت و هزینه سنگین منسوخ شده بود و گاهی در مراسم عزاداری از آن استفاده می شد تا اینکه در سال ۸۵ در ورودی شهر زیرزمینی نوشآباد کافه ای راه اندازی و این قهوه به آنجا برده می شود تا گردشگران و توریست های خارجی از آن بنوشند و لذت ببرند.