گردشگری سلامت به نوعی از انواع گردشگری اطلاق می شود که افراد به منظور دریافت خدمات پزشکی به کشور یا شهری دیگر سفر می کنند. در این سفرها معمولا افراد دیگری نیز وجود دارند که به آنان نیز گردشگران سلامت گفته می شود. وقتی سخن از گردشگری به میان می آید شاید ذهنمان تنها به بخش گشت و گذار و تفریح از این صنعت معطوف شود، اما تعریف گردشگری در سال ها اخیر تغییر یافته و هدف های خاص بیشماری برای گردشگری وجود دارد و با هر هدفی که سفر کنید شما در هر صورت در حال تجربه نوع یا انواع خاصی از گردشگری هستید. با پیشرفت علم درمان، گروهی از افراد برای بهبود وضع سلامتی خود به مقاصدی سفر می کنند که خدمات خاصی را به آن ها جهت درمان ارائه می دهند.
تاریخچه
در گذشته، گردشگری سلامت به طور معمول به سفری می گفتند که از کشورهای کمتر توسعه یافته برای درمان غیرقابل دسترس به مراکز پزشکی در کشورهای بسیار توسعه یافته انجام می شد. اما در سال های اخیر این روند تغییر محسوسی کرده است. امروزه به همان اندازه افرادی از کشورهای توسعه یافته برای درمان های پزشکی ارزان تر به کشورهای در حال توسعه سفر می کنند.
تاریخچه گردشگری درمانی به هزاران سال قبل و به یونان قدیم بر می گردد، زمانی که زائرین از نقاط گوناگون با گذر از دریای مدیترانه خود را به منطقه ای در خلیج “سرونیک” به نام “اپیدوریا” می رساندند. باورها بر این بود که مهراب خدای شفابخش یونانی ها، اسقلپیوس، در آنجا قرار دارد. بیماران با روزه گرفتن و نیایش به دنبال درمان بیماری های خود بودند. در حال حاضر اپیدوریا قدیمی ترین خاستگاه گردشگری پزشکی در جهان شناخته می شود.
پیشینه گردشگری سلامت به قرن ها پیش برمی گردد. خیلی پیش از آن که مردم برای عمل قلب، جراحی های پلاستیک یا خدمات دندانپزشکی طی تنها چند ساعت به سراسر دنیا سفر کنند تا بهترین خدمات پزشکی را دریافت نمایند. می توان گفت سفر درمانی قدمتی به اندازه عمر علم پزشکی دارد.
هدف از گردشگری سلامت
در حال حاضر گردشگری سلامت یکی از سودآورترین بخش در صنعت توریسم است که انواع روش های درمانی از جمله روش های درمانی مدرن پزشکی، طب سنتی، استفاده از آب های معدنی و حتی گل درمانی را شامل می شود. افراد با اهداف مختلفی مانند کمتر شدن هزینه ها، استفاده از تجهیزات پزشکی و درمانی پیشرفته تر، درمان به موقع و غیره برای درمان به دیگر کشورها سفر می کنند.
گردشگری سلامت اغلب برای جراحی ها (زیبایی یا غیره) یا درمان های مشابه انجام می پذیرد. اگرچه افراد برای مشکلات دندانپزشکی یا باروری نیز سفر می کنند. افراد مبتلا به بیماری های نادر ممکن است به کشورهایی سفر کنند که در آن درمان های بهتری شناخته شده است. با این حال، تقریباً همه انواع مراقبت های بهداشتی در دسترس هستند. گردشگری سلامت اصطلاحی گسترده تر برای سفر است که بر درمان های پزشکی و استفاده از خدمات مراقبت های بهداشتی تمرکز دارد. این حوزه از گردشگری بسیار گسترده بوده که از درمان پیشگیرانه و هدایت کننده سلامت تا اشکال توانبخشی و درمانی سفر را شامل می شود.
افراد ممکن است به دلایل زیادی برای دریافت مراقبت های بهداشتی به کشور دیگری سفر کنند، از جمله:
هزینه: برای دریافت درمان که ممکن است در کشور دیگری ارزان تر باشد.
فرهنگ: دریافت مراقبت از یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی که فرهنگ و زبان مسافر را به اشتراک می گذارد.
روش در دسترس یا تایید نشده: برای دریافت روش یا درمانی که در کشور مبدا در دسترس یا تایید نشده است.
گردشگری سلامت در ایران
با توجه به منابع تاریخی، ایران از گذشته تاکنون، در این عرصه فعالیت داشته است. به طور مثال در نیشابور به کانال کشی هایی وجود داشت که از آن ها آب معدنی را به نزدیکی معبد آناهیتا هدایت می کردند و مردم هم برای درمان و شفا گرفتن به آنجا می رفتند. ایران از نظر پزشکی در جایگاه قابل قبولی قرار دارد و از لحاظ کیفی نیز مناسب است، این موارد در کنار قیمت پایین، فرصت مناسبی را برای بیمارانی که متقاضی گردشگری سلامت هستند ایجاد می کند. در حال حاضر از کشورهایی چون جمهوری آذربایجان، افغانستان، عراق، بحرین، ترکیه، ترکمنستان، سوریه، لبنان و کویت برای مقاصد پزشکی و درمانی به ایران سفر می کنند. خدماتی که به گردشگران سلامت ورودی ارائه می‌شود، بیشتر حول درمان ناباروری، دندانپزشکی، جراحی قلب، جراحی چشم، جراحی پلاستیک، درمان بیماری های مربوط به سرطان و مواردی از این قبیل است.
