پری موجودی کوچک، فرشته نما تخیلی و در شمایل انسان است. این موجود تخیلی موجودی فتنه آمیز، باهوش و صاحب قدرت سِحر و جادو است.
از دیگر توصیفات پریان موجودیی به جامانده از روگاران بسیار دور، می توان به زیبارو و مهربان ـ ویرانگر و زشت، یاری‌دهنده ـ جادوگر، عاشق و دلباخته ـ افسونگر و فریبکار، نام برد. درواقع ایین موجود افسانه ی برخی مواقع شیطان بوده و بعضی اوقات فرشته. گاهی شر بوده و گاه نیک. سرگذشت عجیب و پرپیچ و خمی را از سر گذرانده تا امروز به ما برسد.
پری در افسانه های ایرانی و در اساطیر گوناگون جهان به صورت موجودی فرشته نما یا انسان نما است و اغلب در دریا زندگی می‌کند و به پری دریایی مشهور است. برخی از انواع پریان در کتابی با عنوان “خودپری‌گونگی” آورده شده‌است. نام پری در اسطوره ها و ادبیات کهن ایران بار‌ها ببه کار برده شده است. در هنر و فرهنگ قرن های جدید ایران پری معمولا زنی نیکوکار، زیبا و کمک‌رسان به انسان ها است.
پری یکی از شگفت ترین و پر نقش ترین موجودات روایات حماسی، اساطیری و عامیانه ایرانی است که عموما از منظر معتقدات مزدیسنی و به عنوان بوده ای اهریمنی؛ تقریبا همتای مادینه ی دیوان معرفی و بررسی شده است. دکتر سرکاراتی با پیشنهاد اشتقاق و معنایی جدید برای واژه‌ی پری از ریشه‌ی هندواروپایی Per؛ به معنی به‌وجود آوردن و زاییدن و در مجموع به معنای زاینده و بارور نشان دادند که پریان در انگاره های ایرانی پیش از ظهور زرتشت، “بغ” بانوان باروری و زایندگی محسوب می شدند که از زیبایی آرمانی و افسون آمیز بهره مند بودند و برای انجام دادن خویشکاری خود که همان فرزندزایی بوده است بر شاهان و پهلوانان رخ می نمودند و پس از دلربایی و اغواگری با آنها همبستر می شدند سپس آنها را افسون کرده و به بدی سوق می دهند.
در برخی داستان‌ها از دریا بیرون می‌آیند و با جادو و زشتی دنیا را به گند و پلیدی می‌برند. زشت‌رویانی که باعث و بانی خشکسالی هستند. مثل موش‌پری که گفته‌اند خورشید او را به گردونه خودش بست تا توان گناه کردن نداشته باشد. احتمالا ستاره دنباله‌دار را می‌گفتند. یا پری خَنَثی‌تی که نماد و نشان پری‌کامگی یا همان افسونگری بوده. در اوستا آمده که پری آورنده سال بد است و مردمانی به غلط او را آورنده سال نیک می‌دانند. ولی بعد از دین آوری زرتشت و به دلایل گوناگون پریان همچنان که در اوستا و متون پهلوی می بینیم موجوداتی اهریمنی و زیانکار تصور شدند. با تمام این تفاسیر خاطره‌ای از سرشت اساطیری و ایزدین آنها به صورت های مختلف در فرهنگ و ادب ایران باقی مانده است.
