جشن مهرگان، آیین شکرگزاری و دومین جشن بزرگ ایرانیان باستان به عنوان آیین مشترک ایران و تاجیکستان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت خواهد شد.
به گزارش ایران تریپدیا، علیرضا حسن‌زاده ـ رییس پژوهشکده مردم‌شناسی و مجری این طرح ـ در این‌باره بیان کرد: مهرگان پس از نوروز بزرگ‌ترین جشن ایرانیان باستان است که با اعتدال پاییزی، زمان برابری شب و روز پیوند داشته و در دوره‌هایی از باستان که آغاز پاییز، آغاز سال نو بوده، برگزار می‌شده است.
حسن‌زاده با بیان این‌که جشن مهرگان به عنوان آیین مشترک ایران و تاجیکستان در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار خواهد گرفت، افزود: این آیین هم‌اکنون در جوامع روستایی زرتشتیان ایران و مردم تاجیکستان اجرا می‌شود.
او مهرگان را آیین شکرگزاری نسبت به نعمت‌های خداوند دانست و بیان کرد: مهرگان گفتمانی است که انسان را به ایجاد رابطه صلح‌آمیز با طبیعت و قدردانی از نعمت‌های الهی که همان ثروت طبیعی است دعوت می‌کند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: بررسی این آیین در ایران و تاجیکستان در واقع ریشه‌های فرهنگی و تمدنی دو کشور را نشان می‌دهد و ثابت می‌کند که این دو سرزمین ریشه‌های دوستی جدانشدنی دارند.
حسن‌زاده همچنین گفت: در شرایطی که جهان آکنده از آسیب‌های زیست‌محیطی است این جشن انسان را به توسعه پایدار و حفاظت از طبیعت برای آیندگان فرامی‌خواند.
به گفته رییس پژوهشکده مردم شناسی، در جلسه آینده شورای ثبت میراث ناملموس که به احتمال زیاد پاییز برگزار می‌شود این پرونده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
پرونده جشن مهرگان به پیشنهاد دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی در پژوهشکده مردم‌شناسی برای ثبت جهانی آماده می‌شود.
لازم به ذکر است، جشن مهرگان متعلق به فرشته بزرگ مهر و برابر با مهر روز (شانزدهم مهر) است که مطابق گاهنمای کنونی دهم مهر می باشد. اين جشن فرخنده و زيبا در گذشته ميان ايرانيان مقامی بسيار ارجمند در حد نوروز داشت و همانگونه که ايرانيان نوروز را بواسطه پايان سرما و آغاز بهار جشن می گيرند، مهرگان را نيز در نيمه سال و با پايان فصل گرما و شروع سرما جشن می گرفتند.
آداب و رسوم آن بسيار شبيه به نوروز است و همانطور که نوروز را به پادشاه افسانه ای ايران جمشيد نسبت می دهند مهرگان را نيز به فتح و پيروزی فريدون ديگر قهرمان ايرانی بر ضحاک نسبت داده می شود ولی در حالت کلی چون ايزد مهر نزد کليه اقوام آريايی سابقه ای ديرين دارد و از قديمي ترين آيين آرياييان می باشد که نزد هر دو دسته ايرانيان و هندوان در يک روز گرامی داشته می شود.
