زیگورات چغازنبیل

شهر شوش در استان خوزستان یکی از مهم ترین آثار تاریخی ایران را در خود جای داده جایی به نام زیگورات چغازنبیل که در فهرست میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسیده است. چغازنبیل یکی از زیباترین آثار باستانی ایران است.

زیگورات چغازنبیل، پرستشگاهی است که عیلامی ها برای خود ساخته بودند. یکی از قدیمی ترین تمدن های روی زمین ایران ما است. در این تمدن برای ساخت بناهای مذهبی از شیوه ی خاصی از معماری استفاده می شده و عمده بناهای مذهبی آن دوران هرمی شکل بوده. این هرم ها به صورت پله پله و از جنس آجر بوده‌اند که به آنها به صورت اختصاصی زیگورات گفته می شود. این شیوه از ساخت زیگورات‌ها از ۴۲۰۰ سال پیش هم مرسوم بوده است. زیگورات ها بناهای مورد احترام و مهمی در آن دوران بوده‌اند و به همین دلیل در ساخت آنها از بهترین مواد و مصالح استفاده می شده است، ان ها بهترین آجرها و خشت را آماده می کرده‌اند تا بتوانند چنین بناهایی بسازند.

این بنا توسط میلیونها خشت و هزاران آجر ساخته شده است که حدود ۵۰۰۰ آجر آن نوشته به خط ایلامی دارد. آجرهای زیگورات چغازنبیل توسط مهر مکتوب نشده‌اند و هرکدام جداگانه با دست نوشته شده‌اند. در ضمن قدیمی ترین و مهمترین سازه تاریخی آبی ایران و جهان به نام تصفیه خانه چغازنبیل نیز در کنار همین سازه باستانی قرار دارد. ابعاد این بنا به این ترتیب است: بلندی آغازین آن ۵۲ متر و در ۵ طبقه بوده‌ است. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نیم از آن باقی مانده‌ است. زیر بنای چغازنبیل یک مربع ۱۰۵/۲۰ × ۱۰۵/۲۰ متر است.

۳۲۶۰ سال پیش «اونتاش نپیریشا» پادشاه ایلامی، شهر باستانی «دورانتاش» یا محوطه تاریخی «چغازنبیل» را ساخت. شهری که در سه حصار متحدالمرکز تفکیک و در مرکز آن یک «معبد مطبق» یا همان «زیگورات» قرار دارد. شاید نفرین زیگورات چغازنبیل در ۶۴۰ پیش از میلاد بود که گریبان «آشوربانی پال»، پادشاه آشور که آن را تصرف و ویران کرد را گرفت.

معنی واژه زیگورات بلندی، کوه و قله یا جای مرتفع است. نام باستانی چغازنبیل یا دوراونتاش، به معنای جایگاه و محل اونتاش (دور، به معنی شهر و «اونتاش» نام سازنده شهر است) است. اما چغازنبیل در زبان لری، به معنای زنبیلی شبیه کوه است.

ایسنا