غار چال نخجیر

غار چال نخجیر در استان مرکزی و در میان راه دلیجان به نراق در منطقه چال نخجیر و در دامنه کوه تخت قرار دارد. غار چال نخجیر جز غارهای آهکی و زنده دنیا محسوب می‌شود و از جمله غارهای طبقاتی است و از سه طبقه تشکیل شده‌ است. حدود ۹۵٪ از دیواره‌ های غار پوشیده از رسوبات آهکی و مابقی سنگی است. با وجو کشف 14 کیلومتر از این غار، تاکنون ۱٬۲۰۰ متر از غار برای بازدید عموم کفپوش سازی، ایمن‌سازی و نورپردازی شده‌ است. گفته شده که در انتهای غار چال‌ نخجیر دریاچه‌ ای با امکان قایقرانی در آن وجود دارد، اما به‌طور کلی شناسایی نشده‌ است. منحصر به فرد بودن نهشته‌ ها، دسترسی آسان به غار، خودترمیمی به دلیل زنده بودن و تهویه مطبوع مناسب هوای درون غار از ویژگی‌ های خاص غار است. این غار زیبا در سال 1368 در اثر انفجار اب کشف و در ۱۳۸۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

ریشه نام

غار چال نخجیر یا هوهو به معنای “پایین تر از شکارگاه” قدمت حدود ۷۰ میلیون سال دارد. زیرا چال در فارسی و گویش راجی (زبان مردم دلیجان) به معنای پایین و نخجیر به معنای شکارگاه است. چال‌ نخجیر منطقه‌ ای گود است و در گذشته شکارچیان، شکار خود را از نقاط دیگر به این منطقه رم می‌ دادند تا آسان‌ تر بتوانند آن‌ ها را شکار کنند.

ویژگی های شاخص غار چال نخجیر

غار چال نخجیر در منطقه کارستی واران قرار دارد که این منطقه کارستی در واحدهای آهکی متراکم ریفی گسترش یافته که موجب پوشاندن توف‌ ها و شیل‌ های سبز پالئوسن شده‌ است. منطقه در بعضی از بخش‌ ها به شکل بلوک‌ های گسل خورده ظاهر می‌ شود. از جلوه‌ های زیبا و دیدنی غار چال‌ نخجیر می‌توان به اسفنج‌های بلورین، منشورها، کلیست و باغ‌های مرجانی (که با گذشت سالیان سال شکل گرفته)، دالان‌ها و حوضچه‌های گوناگون اشاره کرد. این غار از تالارهای مختلفی تشکیل شده است که از میان آن‌ ها، تالار چهلستون زیباترین تالار غار است که انواع چکیده و چکنده‌ های مختلف و رنگ‌های خیره کننده و زیبا آن را پوشش داده است. تالارهای دیگر غار عبارتند از: تالار زیبایی‌ ها، دریاچه، برزخ، باغ وحش، سفره عروس و چهلچراغ. کوچک ترین این تالارها در ابعاد ۳×۵×۲۰ متر و بزرگ‌ترینشان در ابعاد ۳۰×۴۰×۱۲۰ تشکیل شده اند.

بافت‌ ها و قندیل‌ های بلورین غار به رنگ تیره درآمده و سقف غار پر از پیچ واپیچ‌ ها و شکستگی‌ های گوناگون است. همچنین در غار چال نخجیر سنگ‌‌ های تزئینی و زیبا در شکل‌ های انسان، گوزن، عقاب، لاک پشت، کبوتر و تندیس‌ های عظیم ‌الجثه بلورین نیز به وجود آمده است. جنس بیشتر این سنگ‌ ها از آهک است. از دیگر ویژگی های منحصر به فرد غار، زنده بودن آن است، یعنی اگر جایی از غار تخریب شود یا ترک بخورد در طول سال‌ های متمادی ترمیم خواهد شد.

مسیر دسترسی به این غار از طریق جاده دلیجان به نراق است. غار چال‌ نخجیر در جوار پناهگاه حیات‌وحش جاسب در ۸ کیلومتری شرق شهر دلیجان و فاصله ۳ کیلومتری جاده آسفالته دلیجان – نراق و در دامنه کوه تخت قرار گرفته‌ است.

عکس: ایسنا