روستای کندوان

روستای کندوان واقع در استان آذربایجان شرقی، در 22 کیلومتری شهر اسکو و 62 کیلومتری تبریز است که پیشینه ای هفت هزار ساله دارد. این روستای تاریخی دارای جاذبه های گردشگری است که با خانه هایی در دل صخره ها به صورت مخروط های آتشفشانی با آب و هوایی کوهستانی قرار گرفته و به روستای صخره‌ای ایران و سومین روستای صخره ای جهان مشهور است. در اردیبهشت ۱۳۷۶ معماری کله قندی روستای کندوان به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

معماری و پیشینه روستای کندوان

روستای کندوان در دامنه های سهند قرار گرفته و به خاطر معماری بومی و صخره ای اش که در اثر فعالیت های آتشفشانی کوه سهند ایجاد شده، معروف است. توده ها و گدازه های مذاب آتشفشانی، به وسیله باد، برف و باران در طی هزاران سال متمادی شکل گرفته و به فرم کران درآمده است. زمانی که این روستا توسط عده ای برای سکونت انتخاب شد هیچ مصالح خاصی برای ساخت خانه های آن استفاده نشد و مردم با وسایل ابتدایی شروع به کندن صخره ها کردند تا بتوانند در دل آن ها پناه بگیرند. معماری روستا و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن یک استثناء در دنیا به حساب می آید.

بنا به یکی از این حکایت ها، در قرن هفتم هجری ساکنان روستای “حیله ور” نخستین کسانی بودند که پا به کندوان گذاشته اند. روستای حیله ور در ۲ کیلومتری غرب کندوان قرار داشته و مردم آن در زمان حمله مغول ها برای در امان ماندن به دشتی در مقابل کندوان فعلی هجرت کرده اند. با گذشت مدت زمان زیاد، مردم حفاری هایی را داخل کران انجام داده اند و برای خود خانه هایی به عنوان پناهگاه های امن ساخته اند.

روستای کاپادوکیه در کشور ترکیه و روستای داکوتا در آمریکا دو روستای مشابه از نظر معماری با روستای صخره ای کندوان هستند، با این تفاوت که بر خلاف کندوان آن دو روستا خالی از سکنه هستند. قدمت سکونت در روستا به قرن هفتم هجری می‌رسد. در کنار تاریخی و باستانی بودن روستا از آنجا که کندوان در دامنه‌ کوه های سهند قرار دارد دارای آب و هوای بسیار خنک و مطبوعی است و عشایر آن را به عنوان محلی برای ییلاق خود انتخاب می کنند. خانه های صخره ای و عجیب کندوان هر ساله گردشگران بسیاری را به این روستای زیبا و دیدنی می کشاند، اجزای خانه ها شامل تنور، اتاق ها، صندوق خانه، آشپزخانه و غیره بوده و قطر دیوارها بین ۲ تا ۳ متر است.

گردشگری

وجه تسمیه کندوان به خاطر خانه های کندویی شکلی است که در دل این صخره های مخروطی قرار گرفته اند که جاذبه طبیعی منحصربفردی در کل ایران دارد و به همین واسطه طبق آمارهای رسمی سالانه حدود ۳۰۰ هزار گردشگر از روستا دیدن می کنند.

با توجه به سنگی بودن خانه ها، در زمان های قدیم نام این روستای تاریخی “کندجان” بود (محلی برای حفظ جان) که در شناسنامه متولدین کندوان از واژه کندجانی به عنوان پسوند استفاده شده است. این روستا ظاهری شگفت انگیز و حیرت آوری دارد، خانه های روستا شبیه به کندوی عسل بوده در دل کوه بنا شده اند.

سوغات کندوان

عسل کوهستان، لبنیات، آب معدنی، گردو، گیاهان دارویی، دوشاب یا شیره انگور و بادام از خوراکی ها و سوغات مهم‌ روستای کندوان هستند. همچنین گلیم، جاجیم و روسری های کلاقه ای نیز از صنایع دستی تولید شده این مردمان است. آب معدنی روستا برای بیماران کلیوی خاصیت درمانی دارد و از شیرهای آب داخل روستا قابل آشامیدن است.

عکس: ایسنا